Różnice między wybraną wersją a wersją aktualną.
Poprzednia rewizja po obu stronachPoprzednia wersjaNowa wersja | Poprzednia wersja | ||
rozkminy:jmgreer_zpk [2025.05.26 06:47] – usunięto - edycja zewnętrzna (Nieznana data) 127.0.0.1 | rozkminy:jmgreer_zpk [2025.05.26 07:01] (aktualna) – ↷ Links adapted because of a move operation Petros Kanenas | ||
---|---|---|---|
Linia 1: | Linia 1: | ||
+ | Źródło: [[https:// | ||
+ | <wrap right lo>John Michael Greer</ | ||
+ | <WRAP right round box 100%> | ||
+ | <wrap em>Od tłumacza</ | ||
+ | |||
+ | [[https:// | ||
+ | |||
+ | Łyżeczką dziegciu może być dla nas jego wyraźny US-centryzm i całkowite zanurzenie się w kulturze kapitalizmu. Oczekiwanie od Greera krytyki kapitalizmu jako takiego byłoby jak oczekiwanie od ryby krytyki istnienia wody. Nie przeszkadza mu to jednak celnie punktować poszczególnych objawów zła i proponować sensownych kierunków działania w ramach przyjętych reguł gry. | ||
+ | |||
+ | Niestety, w miarę jak coraz jaśniej widać systemowe powody Wszechkryzysu, | ||
+ | |||
+ | Niemniej Greera warto czytać (i tłumaczyć), | ||
+ | </ | ||
+ | ====== Zmiany klimatyczne: | ||
+ | Żyjemy w środowisku politycznym charakteryzującym się silną polaryzacją, | ||
+ | |||
+ | Ja – cóż, zrzućcie to na mój autyzm, ale nie mam nic przeciwko obrażaniu obu stron. Od lat zwykłem podejrzliwie sprawdzać swoje rozumowanie, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Dwa tygodnie temu (https:// | ||
+ | |||
+ | Bez wątpienia istnieją łagodne, niekonfrontacyjne sposoby poruszenia tej kwestii. Jestem jednak w nastroju do prowokacji, więc proponuję przejść od razu do dyskusji na temat trzech rzeczy, w których obie strony są całkowicie w błędzie. (Lista mogłaby być znacznie dłuższa po obu stronach, ale trzy punkty dla każdej wystarczą). Kiedy to zrobimy, znacznie łatwiej będzie nam porozmawiać o dwóch rzeczach. Pierwsza to pytanie, dlaczego ponad trzydzieści lat po tym, jak zmiany klimatyczne zaczęły pojawiać się na pierwszych stronach gazet, nie podjęto żadnych działań, aby je powstrzymać lub choćby spowolnić. Druga to analiza tego, w jakim kierunku zmierza klimat. Na każde z tych pytań istnieje prosta odpowiedź, ale żadna z nich nie jest możliwa do wyobrażenia z perspektywy żadnej z dwóch skrajnych pozycji, które są obecnie modne. | ||
+ | |||
+ | Zacznijmy od konserwatywnego końca spektrum. Dogmatem propagowanym przez potężne korporacje i entuzjastycznie popieranym przez aktywistów obywatelskich zarówno w sieci, jak i poza nią, jest twierdzenie, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | **1. Globalny klimat się zmienia.** Każdy, kto uprawia ogród w wschodniej części Ameryki Północnej, | ||
+ | Tutaj, w południowej części Nowej Anglii, mam miejsce w pierwszym rzędzie, aby obserwować jeden z aspektów tych zmian. Czy wyrażenie „zima w Nowej Anglii” kojarzy się Wam, drodzy czytelnicy, z łagodnymi temperaturami, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Nie jest to zjawisko charakterystyczne tylko dla Nowej Anglii. Kilka miesięcy temu osoby śledzące globalną pogodę z zapartym tchem śledziły wiadomości o ulewnych deszczach, które spadły na większość południowej Sahary, w miarę jak pas monsunowy przesuwał się na północ. Niedawno podobna sytuacja miała miejsce na suchych terenach środkowej Australii, gdzie ulewne deszcze w górach Queensland spowodowały wylanie jeziora Eyre. Tymczasem południowa Europa została dotknięta suszą, ponieważ Sahara przesuwa się nad basen Morza Śródziemnego i wyciąga swoje macki do Hiszpanii, południowej Francji i Włoch. | ||
+ | |||
+ | Znaczące jest to, że jedynym argumentem konserwatystów próbujących podważyć te zachodzące zmiany jest wskazanie na kilka odosobnionych faktów, które wydają się świadczyć o czymś przeciwnym, i upieranie się, że dowodzi to, iż nigdzie nic się nie zmienia. Obecnie najpopularniejszym argumentem jest fakt, że w ciągu ostatnich kilku lat pokrywa lodowa Antarktydy gwałtownie wzrosła z powodu zwiększonych opadów. Jeśli wiesz cokolwiek o tym, jak działa atmosfera, to wiesz, że zwiększone opady na biegunach są ogromnym sygnałem alarmowym. Od tysięcy lat atmosfera po obu stronach równika jest podzielona na trzy pasma, z których każde ma swój własny wzór cyrkulacji powietrza, a jednym z rezultatów tego zjawiska jest bardzo mała ilość opadów na biegunach. | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Jeśli chodzi o roczne opady, Antarktyda jest w rzeczywistości pustynią, podobnie jak Grenlandia. Co więcej, obie te wyspy były pustyniami. W ostatnich dziesięcioleciach na Grenlandii latem pada deszcz – zastanów się nad tym przez chwilę – a teraz również na Antarktydzie występują zwiększone opady: na razie śnieg. Wszystko to zapowiada ogromną zmianę globalnego klimatu, której żadna ze stron wojny klimatycznej nie wydaje się brać pod uwagę. (Wrócimy do tego w odpowiednim czasie). | ||
+ | |||
+ | **2. Zanieczyszczenie spowodowane przez człowieka wpływa na klimat.** Próby zaprzeczenia temu są po prostu manipulacją. Fizyka procesu, w którym CO2 zwiększa zdolność atmosfery do zatrzymywania ciepła, jest dobrze znana od około półtora wieku. Niewielka ilość CO2 w atmosferze nie pozbawia jej tego działania – istnieje wiele substancji chemicznych, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Wiele czynników może powodować zmiany globalnej temperatury. Jednym z nich są antropogeniczne emisje gazów cieplarnianych. Kilka nagłych skoków temperatury w prehistorii – zjawisko cieplarniane z okresu toarku 183 miliony lat temu w jurze oraz zjawisko cieplarniane z okresu cenomanu i turonu 94 miliony lat temu w kredzie – wydaje się być spowodowane emisjami gazów cieplarnianych. (Współcześni naukowcy upierają się, że były to emisje wulkaniczne; | ||
+ | |||
+ | **3. Antropogeniczna zmiana klimatu jest źródłem poważnych problemów.** W tym miejscu należy postępować ostrożnie, ponieważ lewica równie chętnie wyolbrzymia koszty zmiany klimatu, jak prawica je bagatelizuje. Za chwilę omówimy drugą stronę tego zagadnienia. Na razie należy zauważyć, że coraz bardziej burzliwa i niestabilna pogoda powoduje wzrost kosztów dla gospodarek na całym świecie. Poniższy wykres przedstawia koszty klęsk żywiołowych związanych z pogodą na całym świecie w podziale na lata i rodzaje, w dolarach amerykańskich według aktualnego kursu. Jak widać, w ostatnich latach koszty te gwałtownie wzrosły. Koszty te nie istnieją w próżni – muszą być pokrywane z dochodów z działalności gospodarczej i stanowią coraz większe obciążenie dla światowej gospodarki. Istnieje wiele powodów, dla których sprawy gospodarcze są obecnie w tak złym stanie, ale rosnące koszty katastrof związanych z pogodą nie poprawiają sytuacji. | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | W tym momencie moi konserwatywni czytelnicy bez wątpienia spoglądają gniewnie na ekrany komputerów i mruczą pod nosem, że rosnące koszty nie oznaczają końca świata, który liberałowie od dziesięcioleci obiecują w tak wielkich słowach. Oczywiście mają rację i w tym momencie kończę ich krytykować i zaczynam podobnie traktować drugą stronę. | ||
+ | |||
+ | Obie strony mają ze sobą więcej wspólnego, niż chcą przyznać. Po raz kolejny mamy do czynienia z dogmatem forsowanym przez potężne korporacje i entuzjastycznie popieranym przez aktywistów obywatelskich w sieci i poza nią. Dogmat ten głosi, że zmiany klimatyczne są kataklizmem, | ||
+ | |||
+ | Po raz kolejny omówimy rzeczywistość krok po kroku. | ||
+ | |||
+ | **4. Zmiany klimatyczne nie oznaczają końca świata.** Jeśli istnieje jeden retoryczny chwyt, który lewica wykorzystała nie tylko do cna, ale nawet po śmierci i w innych wcieleniach, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Jeśli masz jakąkolwiek wiedzę na temat paleoklimatologii, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | Wszyscy powinniśmy już dawno wymrzeć. Pamiętasz? | ||
+ | |||
+ | Jeśli klimat będzie się ocieplał w obecnym tempie, z pewnością nastąpią zakłócenia i zaburzenia, zwłaszcza, ale nie tylko, w cywilizacji ludzkiej. Poziom mórz podniesie się, pasma opadów przesuną się, delikatne gatunki wyspecjalizowane wymrą i zostaną zastąpione przez gatunki bardziej odporne i elastyczne, i tak dalej. Nic z tego nie usprawiedliwia jednak paniki i apokaliptycznych przepowiedni, | ||
+ | |||
+ | 5. Zmiany klimatyczne mają zarówno zwycięzców, | ||
+ | Wyobraźmy sobie teraz, co się zmieni, gdy sytuacja ta będzie się powtarzać co roku na Saharze i innych pasach pustynnych na tej samej szerokości geograficznej. | ||
+ | Wspomniane wcześniej ulewne deszcze w południowej części Sahary są zwiastunem jeszcze większej zmiany na lepsze. Jeszcze 4000 lat temu, zanim globalne ochłodzenie spowodowało przesunięcie pasa monsunowego zbyt daleko na południe, martwe pustynie Sahary, Półwyspu Arabskiego i północno-zachodnich Indii były trawiastymi terenami nawadnianymi przez obfite deszcze. Wraz z ociepleniem klimatu zbliżamy się do punktu, w którym proces ten ulegnie odwróceniu. Wyobraźmy sobie przez chwilę, co będzie oznaczać, gdy kraje takie jak Mali, Niger i Czad, obecnie należące do najbiedniejszych i najbardziej jałowych krajów świata, staną się spichlerzem Afryki. | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Nie oznacza to, że wszyscy skorzystają na zmianach klimatu. Nie ulega wątpliwości, | ||
+ | |||
+ | **6: Środki wprowadzane w imię zmian klimatycznych nie spowalniają zmian klimatycznych i nigdy nie miały tego na celu.** Najlepszym punktem wyjścia jest znany wykres poniżej, który pokazuje wzrost stężenia CO2 w atmosferze w ciągu ostatniego półwiecza. Mniej więcej w połowie tego wykresu kraje uprzemysłowione zaczęły wprowadzać uciążliwe regulacje i finansować niezwykle kosztowne projekty związane z zieloną energią, które miały rzekomo powstrzymać zmiany klimatyczne. Czy widzisz choćby najmniejszy znak, że którekolwiek z tych działań przyniosło efekt? Ja też nie. | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Co jest jeszcze bardziej uderzające, | ||
+ | |||
+ | **Pierwsza różnica polegała na tym, że wszystkie skupiały się na efektywnym wykorzystaniu energii.** Na przykład większość budynków mieszkalnych w krajach uprzemysłowionych jest fatalnie ocieplona i traci ciepło jak sito. Za ułamek pieniędzy, które przeznaczono na morskie turbiny wiatrowe, Stany Zjednoczone mogłyby przyznać dotacje właścicielom domów i mieszkań na lepszą izolację i termomodernizację budynków mieszkalnych, | ||
+ | |||
+ | Wszystko to zostało wówczas szczegółowo omówione. Żaden z tych projektów nie został przyjęty przez rząd i korporacje, które przejęły sprawę zmian klimatycznych i zamieniły ją w pretekst do wprowadzenia wielu gigantycznych, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Większość ludzi w Stanach Zjednoczonych zna gorzki żart o lekarzu, który mówi: „Wyleczony pacjent to stracony klient”. Nie jestem pewien, ile osób zdaje sobie sprawę, że to nie jest żart. Nazywa się to modelem zarządzania chorobami i reguluje opiekę medyczną w Stanach Zjednoczonych oraz w coraz większej liczbie innych krajów. Model zarządzania chorobami jest całkowicie zorientowany na maksymalizację zysków przemysłu medycznego i farmaceutycznego, | ||
+ | |||
+ | Większość z nas widziała to w praktyce w swoim życiu lub w życiu rodziny lub przyjaciół. Na przykład moja przyjaciółka przez wiele lat cierpiała na ciężką astmę. Jej lekarz przepisał jej leki i inhalatory, które nie zapobiegały jednak kilkukrotnym w ciągu roku nagłym wizytom w szpitalu, gdy drogi oddechowe zamykały się. Pewnego dnia przeczytała, | ||
+ | Chciałbym zasugerować, | ||
+ | |||
+ | Nazwijmy to modelem zarządzania przez kryzys. Podobnie jak w przypadku modelu zarządzania chorobami, nie ma on na celu rozwiązania problemów, ale ich wykorzystanie: | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | |||
+ | Myślę, że potrzeba czegoś takiego, aby zrozumieć dziwny rozdźwięk między głośną retoryką zbliżającej się zagłady, którą tak swobodnie rozpowszechniają celebryci zajmujący się zmianami klimatycznymi, | ||
+ | |||
+ | Gdyby naprawdę wierzyli, że życie na Ziemi jest zagrożone przez zmiany klimatyczne, | ||
+ | |||
+ | Trudność obu modeli zarządzania polega jednak na tym, że prędzej czy później wykorzystywani frajerzy zorientują się, jakie są prawdziwe zasady gry. Dlatego tak wielu Amerykanów uważa obecnie za oczywiste, że ich lekarze ich okłamują, dlatego alternatywna opieka zdrowotna jest tu tak popularna i dlatego ziołolecznictwo i inne formy samoleczenia stają się szczególnie powszechne. Podobnie, właśnie dlatego tak mało uwagi przyciągają już krzykliwe oświadczenia aktywistów zajmujących się zmianami klimatycznymi. Dla większości ludzi stało się jasne, że coś jest nie tak z rozpowszechnianymi twierdzeniami i dlatego tak wielu zareagowało, | ||
+ | |||
+ | {{ rozkminy: | ||
+ | Istnieją pewne poziomy dysonansu poznawczego, | ||
+ | |||
+ | Oczywiście w obu przypadkach są też minusy. Ludzie, którzy nie chcą iść do lekarza, mogą umrzeć wcześniej niż w innym przypadku, na jakąś chorobę, którą lekarz mógłby wykryć i wyleczyć – choć trzeba przyznać, że mogą też uniknąć skutków ubocznych leków i nieudanych zabiegów medycznych, które obecnie przedwcześnie kończą życie tak wielu osób. Podobnie, ponieważ klimat naprawdę się zmienia, koszty rosną, ale koniec świata nadal nie nadchodzi, wiele osób po obu stronach debaty prawdopodobnie zostanie zaskoczonych przez rozwój wydarzeń. W pierwszej połowie przyszłego miesiąca będę miał przerwę, ale kiedy wrócę, porozmawiamy o tym, dokąd zmierza klimat i co to oznacza dla naszej przyszłości. | ||